Winteren

 Na een tip van een goede kennis heb ik het boek Winteren, van Katherine May, gekocht. Een boek over, de titel zegt het al, over de winter, maar veel meer nog een boek over ons, over de mens en hoe wij rampspoed van ons af duwen. Een boek over het waanidee dat vooruitgang een liniair proces is, dat het altijd beter moet gaan, dat wij altijd moeten streven naar meer. May houdt ons voor dat ons leven veel meer een cylisch proces is. Een proces van gaan, gas terug nemen, rusten en weer gaan, om het simpel te houden. Net als eekhoorns, druk zijn met het aanleggen van een wintervoorraad en om het dan in de winter rustig erg aan te doen. Wij mensen zijn het hele jaar druk, stil stand is achteruit gang, hoor je dan ook regelmatig. Wij hebben afgeleerd om een pas op de plaats te maken, om even afstand te nemen van alles om ons heen. 

Over afleren gesproken. In onze drang naar verder, naar meer hebben wij veel afgeleerd. Vooruitgang komt met gebreken. Na de tzunamie in 2004 bleek dat veel mensen in de kustgebieden waren omgekomen. Bij het ontbreken van een tzunamie waarschuwingssysteem, waren veel mensen te laat gevlucht. De dieren hadden dit beter voor elkaar. Zij hebben een soort intern waarschuwingssysteem, een soort collectief geheugen, dat maakte dat zij adequaat handelen op basis van signalen die zij opvangen. Waar wij denken dat wij vooruit gaan, zouden wij ons af moeten vragen of er geen sprake is van degeneratie. Wij kloppen ons zelf vaak op de borst. Kijk ons eens, maar is dat ook terecht? Zijn wij niet gewoon steeds meer egoistische solisten  geworden, die in de loop der tijd van alles hebben afgeleerd en zijn vergeten? 

Katherine May maakt in haar boek enkele malen de vergelijking met de dierenwereld.Zo maakte zij ook de vergelijking met een bijenvolk. Een bijenvolk als organisme, losse onderdelen die tot in perfectie samenleven en samenwerken. Wij het lezen van deze vergelijking moest ik terugdenken aan een verhaal dat ik zelf jaren geleden heb geschreven, waarmee ik in België zelfs een prijs heb gewonnen. In dat verhaal maakte ik de vergelijking tussen het menselijk lichaam en Europa. Ons lichaam is ook een samenspel van nauw samenwerkende organen, die op hun beurt weer bestaan uit cellen. Elke cel heeft een kern met daaromheen een celwand. Een ongebreidelde groei van de cel, leidt tot problemen met de celwand. Net als bij een fietsband die je, tijdens het plakken van je band, veel te hard oppomt, dan wordt de buitenwand dun, met alle gevolgen van dien. In mijn verhaal over de celdeling, een pleidooi om oog te hebben voor de celwand, die overigens doorlaatbaar is, maar ook voor de celkern. In het verhaal ook een metafoor over een kampvuur en het feit dat mensen die direct om het vuur zitten zich het best warm hebben, terwijl de mensen die achteraan zitten, de warmte minder voelen en het kampvuur soms in het geheel niet meer kunnen zien. De metafoor vertaalt naar Europa, de boer in Roemenië zullen veel minder de voordelen van een verenigd Europa ervaren dan de mensen die dichter bij de kern zitten. In de metafoor van het bijenvolk zien wij nog iets anders, namelijk de rol van de koningin. Het bijzondere aan het bijenvolk is dat bijen allemaal een eigen taak hebben maar niet te beroerd zijn om taken over te nemen. De bijen die buiten de kast gaan, zijn ook het beste beveiligd em hoe ouder de bij, hoe beter beveiligd. Ik wist dit niet, maar als de prik van een bij enorm veel pijn doet, weet je zeker dat het een oude, ervaren bij is. Toch is een bijenvolk niets menselijks vreemd. Want, in belang van het grotere, kan een oude, zwakke bij verstoten worden. Als ze niet meer nuttig zijn, dan wordt de bij gewoon de toegang tot de bijenkast ontzegd. 

Je zou het kunnen vergelijking met wat de Nazi's deden in de  Tweede Wereldoorlog, gehandicapten en, zoals zij dat noemde, de associale, werden in concentratiekampen gestopt. Ook nu zien wij, als de oplossing om de samenleving open te houden, het wegstoppen van de kwestbaren in de samenleving. May roept dan ook op om geen bij te zijn. Mensen hebben het vermogen om met teleurstellingen om te gaan, er weer bovenop te komen, om beloning uit te stellen. Onze samenleving is oneindig complexer, met alle mogelijkheden en onmogelijkheden, hebben wij oneindig veel keuzes. Wij moeten het alleen zien en nog doen. 

Zonder staat

Gisteren was het referendum in Catalonië. De regering van de autonome regio wilde haar burgers vragen hoe zij aankeken tegen het uitroepen van de onafhankelijke staat Catalonië. Ik moet zeggen dat een referendum te prevaleren is boven een gewapende strijd, zoals wij die lang in die andere autonome regio in Spanje hebben gekend. De Spaanse regering dacht daar anders over. Het resultaat weten wij, honderden gewonden, waarbij de premier van Spanje het hield op proportioneel geweld.  Natuurlijk kwam het geweld de separatisten niet verkeerd uit. Een slechtere PR kon de Spaanse regering niet hebben. Rajoy lijkt zijn hand te hebben overspeelt. Het activistische Podemos eiste dat Rajoy direct zou aftreden. Zij zien hem als de hoofdverantwoordelijke voor de ongeregeldheden. De partij hoopt ook dat de sociaal democraten een motie van wantrouwen tegen Rajoy zullen steunen. Zo heeft iedereen zijn eigen politieke agenda. Europa hield zich in eerste instantie opvallend rustig, totdat zij, Timmermans voorop, hun steun voor de Spaanse regering uitspraken. Ook dat is niet heel erg vreemd want veel landen in Europe hebben wel een gebiedsdeel dat, net als Catalonië, zich zou willen afscheiden. Zo streeft Lega Nord al jaren naar een zelfstandig Padanië. Zouden de Venetianen het rijk van de Doge toch heel graag in ere herstellen. Willen veel Vlamingen zelfstandig verder zonder de Walen. Het Brexit referendum was voor de Schotten het moment om ook een referendum op te tuigen waarin het afscheiden van Engeland voorgelegd zou gaan worden. In Frankrijk willen de Corsicanen als sinds mensenheugenis loskomen van Frankrijk en ja ook in Friesland zijn mensen die grensposten willen op de Afsluitdijk. Ik vergeet dan, voor het gemak de Basken omdat het daar nu net was minder hectisch is, maar het doel van de Eta was natuurlijk ook een zelfstandig Baskenland. Dat zal ook de reden zijn dat Rajoy zich zo hard opstelt, want als de geest in Catalonië helemaal uit de fles is, dan zouden de Basken zo maar het voorbeeld kunnen volgen en dan blijft er van de monarchie van koning Felipe weinig meer over.

In juni van het afgelopen jaar werd ik door de Standaard Boekhandel in België genomineerd met een blog over Europa Het Principe van de celdeling  Aan de hand van het principe van de celdeling probeerde ik mijn visie op Europa duidelijk te maken. Ons lichaam is niet een grote cel. Wij bestaan uit miljoenen cellen. Al deze cellen hebben een celwand en een kern. Europa bestaat geografisch en cultuur-historisch uit 51 landen. Hiervan zijn er 28 lid van de EU. Europa is geen land, hoe graag sommige dat ook zo willen zien. Europa is dus niet een land, hoe graag wij dat ook zo zouden willen zien. Sterker nog, al die landen die samen het orgaan Europa vormen, bestaan soms ook uit weer andere min of meer autonome regio's dan wel naar autonomie strevende regio's. Al die autonome en naar autonomie strevende regio's hebben een kern, dat waarom ze naar autonomie streven of al min of meer autonoom zijn. Veelal heeft dit een cultuur historische achtergrond. Zo spreken de Basken een werkelijk andere taal dan de rest van Spanje. Ook de Schotten hebben een lange geschiedenis van veldslagen met de Engelsen, voordat zij ingelijfd werden in het Engels koninkrijk. Ons lichaam is opgebouwd uit miljarden cellen die door middel van celdeling oude en beschadigde cellen vervangen. Wanneer er in deze celdeling iets mis gaat ontstaan cellen die minder functioneel zijn. Dit noemen wij kankercellen. Naast de specifieke klachten van zijn soort, geeft kanker ook een meer algemeen ziektebeeld, onder andere vermagering, vermoeidheid en een verminderde afweer. Als wij deze metafoor nu eens los laten op het beeld Europa. De landen zijn dan de cellen van het orgaan EU. Je zou dan in veel landen kunnen spreken van een woekering van cellen, want waarom maken Baskenland en Catalonië deel uit van Spanje? Was dit historisch altijd al zo? Waarom hoort Schotland bij Engeland? Je zou kunnen spreken van een foutieve celdeling. Er zijn cellen die buiten proportioneel gegroeid zijn. Je zou de vergelijking met de foutieve celdeling door kunnen trekken. Net als bij het eerder beschreven ziektebeeld, je zou kunnen stellen dat er ook binnen het orgaan Europa sprake van een verminderde afweer. Wij krijgen binnen Europa veel op ons bord. Daar is prima mee te dealen, maar dat wordt binnen een orgaan dat op zich zelf al ziek is, bijna niet meer te doen. Er komt weerstand en de afweer neemt nog verder af.

Wat is nu het medicijn tegen deze ongeleide, foutieve, celdeling? Moeten wij in het orgaan Europa dan niet groeien? Moeten wij ons terugtrekken binnen onze eigen grenzen, onze eigen cel? Ik zou denken van niet. Wij zijn gegroeid omdat onze cellen bleven delen. Er was in dit format wel een basis gedachte, namelijk dat de cellen allen een celwand kende, een celkern en dat ze min of meer gelijkvormig waren. Op detail konden ze wel verschillen natuurlijk, maar dat kan in Europa ook. Ik wil dan ook pleiten voor schaalverkleining, maar wel schaalverkleining met als doel te groeien. Ik zou zeggen dat de basis voor een Europa is dat wij erkennen dat er autonome regio's zijn. Als Jüncker het heeft over dat het nu het ultieme moment is, als het gaat over het ijzer smeden als het heet is, dan moet hij het hebben over het herdefiniëren van die landsgrenzen. Ook zal er een andere vorm van samenwerking tussen al die kleinere cellen van het orgaan Europa moeten ontstaan. Alleen dan kan Europa groeien en zal het de problemen die het voor zich krijgt kunnen oplossen. 

      

Zinvol geweld

Enkele dagen geleden werden twee Arnhemse jongens, die hand en hand liepen, in elkaar geslagen. Een van de, overigens nog erg jonge daders, had een betonschaar bij zich. Hoe vreemd is dat. Ik vind het geen de jongens in Arnhem is overkomen echt vreselijk. Aanpakken de rotjochies die dit op hun geweten hebben. Hoe jong zo ook zijn. Maar waarom er nu onderscheid gemaakt moet worden tussen zinloos geweld tegen homo's en het kennelijk minder zinloze geweld tegen anderen? 
Dat ontgaat mij volledig. Volgens mij is elk geweld tegen een ander zinloos. Door nu eens geen onderscheid te maken in de een of andere motivatie, maakt dat de vervolging ook makkelijker. Dan hoeven wij niet te bewijzen dat het de dader te doen was om de geaardheid van het slachtoffer, de etnische afkomst of wat voor motivatie de dader ook maar bedenkt. Geweld tegen een ander kan nooit, maar dan ook nooit toegestaan worden. Tot zover mijn berichtje op Facebook. Het werd uitgebreid geliked  en gedeeld. De discussie brak los. Merendeel waren de lezers het eens. Toch bleek ook dat de waarheid genuanceerder was. Mij werd voorgehouden dat de motivatie wel degelijk meegewogen moet worden in de strafmaat. Met korte halen, werd gesteld dat een moord, dan ook 15 jaar zou moeten betekenen en dat de man die geholpen had bij de euthanasie op zijn moeder, dus ook veroordeeld zou moeten worden.

Waar ik in aanleg juist gereageerd had uit mededogen, omdat ik werkelijk geen verschil zie  tussen het geweld tegen homo's, het geweld tegen mensen van een andere etnische achtergrond of een ander geloof. Ik vind dat er ook geen enkele rechtvaardiging is tussen het geweld dat plaatsvindt tussen groepen stomdronken mensen of het geweld tussen voetbalsupporters. Er bestaat in mijn ogen geen zinvol geweld. Waar het om ging was de strafmaat. Iemand kan iets per ongeluk doen of expres. Als iemand dag in dag uit, jaar in jaar uit, geschopt en geslagen wordt dan zou je kunnen voorstellen dat er ergens een grens is bereikt, dat het slachtoffer dan terugslaat of nog erger. Als sprake is van uitzichtloos leiden. als het leven geleefd is, er is werkelijk geen andere uitweg en iemand wil helpen aan deze lijdensweg een eind te maken. Laat het gebeuren. Een vrouw die, na jarenlange mishandeling haar echtgenoot om het leven brengt vind ik een stuk lastiger. Natuurlijk is hier enig begrip voor op te brengen, niets menselijks is ons vreemd. Toch gaat deze vrouw op de stoel van de rechter zitten. De vraag is of dat de juiste weg is. 

Ik heb een christelijke opvoeding gehad. Met name het Oude Testament kwam herhaaldelijk terug. In dat Oude Testament kan je ook de Tien Geboden terugvinden. In deze, slechts 10 regels, staat ook ergens de zin "Gij zult niet doden"

Deze 10 geboden zijn in de loop der eeuwen nogal onderhevig aan erosie. Wat voor Joden nog altijd de zevende dag is, is dat voor het leeuwendeel van de christelijke wereld al niet meer. Ook het doden van de ander is onder bepaalde omstandigheden nog te begrijpen. Na mijn christelijke opvoeding, of eigenlijk al ten tijde dat ik nog thuis woonde heb ik mij afgekeerd van het geloof of in ieder geval van de doctrine die kerken normaliter kenmerken. Ik heb verschillende kerken en geloofsgemeenschappen bezocht en zij kenmerken zich allemaal door een strak geleidde centrale organisatie met de daarbij behorende normen en waarden. Dit stond mij tegen. Voor mij is geloven iets heel persoonlijks. Ik wil het onderwerp van geweld, of dit nu zinloos of onder omstandigheden wellicht ook zinvol kan zijn vanuit een andere invalshoek benaderen, namelijk die van het groepsproces. Timoty Leary leerde ons dat elke actie een reactie uitlokt en dat deze reactie weer een nieuwe reactie uitlokt. Op deze wijze ontstaan gedragspatronen, ontstaan rollen. Slechts een aspect hieruit is dat geweld, geweld uitlokt. In een van de reacties op mijn bericht werd benoemd dat het geweld dat de Canadezen en Amerikanen, bij de bevrijding van Europa, midden vorige eeuw, waarschijnlijk anders dachten over de mate waarin geweld nu zinvol was of niet. Ik denk dat ik, met terugwerkende kracht ook blij was met dit geweld. Ik was anders waarschijnlijk niet geboren. Voorafgaand aan de Tweede Wereld oorlog, kende wij de Eerste Wereld Oorlog. Een oorlog waarin Duitsland eveneens een prominente rol vervulde. Aan het einde van deze oorlog werd, in de Vrede van Versailles, Duitsland in een soort dictaat opgelegd wat er zou gebeuren. Tenminste, zo werd dit, in delen van de Duitse bevolking ervaren. Duitsland diende het nodige aan land af te geven en mocht ook geen lid worden van de juist opgerichte Volkerenbond. In de jaren na de Eerste Wereld Oorlog, ontstond in toenemende mate onvrede. Onvrede waarop ene Adolf Hitler op inspeelde. Zie hier de voedingsbodem voor de Tweede Wereld Oorlog. Een actie, leidt tot een reactie, wat weer leidt tot een nieuwe reactie. Het geweld van de Amerikanen en de Canadezen, nodig om ons te bevrijden vond zijn oorsprong in het geweld van een ander. Geweld roept geweld op. In een van de reactie's werd IS aangehaald. IS ontstond in de slipstream van de Golfoorlog. Een oorlog waarbij wij, van het vrije westen, Irak binnen vielen omdat Saddam Hussein een gevaar vormde. Hij zou de beschikking hebben over biologische wapens. Wapens die uiteindelijk niet werden gevonden. Een motivatie die heden ten dage zou vallen onder de term alternative facts. Het verbaasd in ieder geval mij niet dat IS een heel aantal commandanten telt dat ook in het leger van Saddam actief was. Geweld roept ook hier geweld op. Was Hussein dan een leuke vriendelijke man, alles behalve. Ook hij gebruikte geweld, iets waar bijvoorbeeld de Koerden alles over kunnen vertellen. Ook viel Hussein buurland Koeweit binnen. Wat leidde tot de 1e golfoorlog. Ook hier riep geweld, geweld op. Een trauma in de Amerikaanse geschiedenis is de Vietnam oorlog. Hier viel het communistische Noord Vietnam, het door de amerikanen gesteunde Zuid Vietnam binnen. In reactie hierop, viel Amerika Vietnam binnen, wat dus desastreus afliep. Het zou goed zijn om ons dat te realiseren voordat wij weer met olifantenpoten door een porseleinkast denderen.

Bestaat er dan geen zinvol geweld? In mijn ogen bestaat dit wel degelijk. Wij zijn nu eenmaal niet allemaal volledig vrij van testosteron gestuurde driften. Ik denk echter wel dat het goed zijn zijn om dit niet bot te vieren om een ander. In het verlengde van wat dan wel zinvol geweld zou kunnen zijn, nog even terug naar een andere reactie die ik kreeg. Iemand memoreerde aan de Euthanasie wet en dan specifiek de man die recent voor de rechter moest verschijnen omdat hij zijn moeder, die uitzichtloos leed, voor wie het leven werkelijk geleefd was, te helpen. Nu staat streng christelijk Nederland op zijn achterste benen. Hierbij vallen zij terug op het eerder genoemde gebod. Iets wat ik vanuit die invalshoek nog kan begrijpen ook. In de Bijbel wordt er op meerdere plekken melding gemaakt vaneen dergelijk uitzichtloos leiden. In al deze situaties wordt er een wonder verricht. Wellicht zou het mogelijk zijn wij, om tegenstanders van deze wet tegemoet te komen, afspreken dat er een soort letterlijke deadline komt. Is er voor een bepaalde tijd geen wonder verricht, dan is euthanasie toegestaan. Met iets meer fantasie zou je zelf kunnen stellen dat de hulp die deze man, zoon, aan zijn moeder gaf het wonder was. Persoonlijk vind ik dit zinvol geweld.

Tot slot nog even iets over het thema de strafmaat. Ook daarover kreeg ik reacties. Mijn reactie van zeg 7 regels, was een directe oproep om het strafrecht te herzien. Nu was dit niet in deze mate tot mij doorgedrongen, maar nu ik toch bezig ben. Ja, laten wij nu eens geen onderscheid maken in de motivatie's tot geweld. Laten we eens nadenken over wat wij nu als zinloos geweld zien en wat dan nog als zinvol overblijft. Ik denk namelijk dat het een man uit Centraal Afrika die in Amsterdam in elkaar wordt geslagen zich net zo beroerd voelt als de twee hand in hand lopende mannen in Arnhem. Ik denk dat ik mij ook uitermate beroep zou voelen als ik met mijn Feyenoord shawl langs de Arena loop om daar door een stel doorgesnoven Ajax supporters lens getrapt te worden. Een vrouw die haar man vermoord, nadat hij haar jaren lang heeft mishandeld, dat kan je begrijpen maar gaat zij niet op de stoel van de rechter zitten? In sommige streken van een land als Albanië kennen wij nog de bloedwraak. Een moord mag door de familie van het slachtoffer, met gelijke munt terugbetaald worden. In een wereld waarin geweld beantwoord wordt met geweld is het lastig leven. Misschien is de acceptatie van geweld gewoon een weeffout is ons DNA? 

De Verborgen Agenda

Niemand doet echt iets zonder reden. Natuurlijk flappen mensen er soms zo maar wat uit. Reageren ze, vanuit een reflex, soms sneller dan dat ze nadenken. Toch zijn reacties niet zelden bewust. Niet altijd is echter duidelijk wat nu de dieperliggende gedachte achter iemand's reactie is.

Leary leerde ons al eerder dat elke actie een reactie oproept en dat zo gedragspatronen ontstaan. Je zou dus het gedrag van iemand kunnen veranderen, door zelf anders te reageren. Je zelf anders te gedragen. Zo laat de president van Turkije zich de laatste tijd in niet mis te verstane woorden uit over Nederland en de Nederlandse regering en in de rand ook over Nederlanders. Je daar natuurlijk vol in gaan. Je kan zeggen waar het op staat. Zeggen dat de man niet bij zijn volle verstand is, dat het schandelijk is wat de man roept, maar wellicht is dit wel wat hij met zijn uitspraken hoopte te bewerkstelligen. Misschien wil deze man de spanning opbouwen. Met het creëren van een gemeenschappelijk vijandbeeld, zorg je voor eenheid binnen de eigen gelederen. Wellicht ging er aan de tirade van Erdogan wel een actie vooraf. Hadden wij Turkije niet ooit beloofd dat zij deel uit konden maken van de Europese familie? Een belofte die nooit gestalte is gegeven. Nadat Turkije op een bijna niet te begane weg richting Europa, plots wel nodig hadden, namelijk voor de 'vluchtelingendeal' zag Erdogan zijn kans schoon.In het klein, als ik ruzie heb met mijn buurman. Als ik hem voor van alles en nog wat uitmaak, zegt dat ook iets over mij.

Elke actie roept een reactie op, wat weer een nieuwe reactie oproept. Soms gebeurd dit onbewust, als een soort reflex. Soms bewust maar is het soms gissen naar de achterliggende bedoelingen. Soms is de reactie niet voor jou bedoeld maar voor iemand anders, soms zijn er nog anderen die invloed hebben op een bepaalde reactie. Ik zou pleiten voor meer ratio, meer nadenken voordat wij reageren. Ons verdiepen in de ander en op basis van die kennis reageren op het gedrag van de ander. Een pas op de plaats, of het nu om grote gebeurtenissen, of dichterbij huis, in het klein, dat zou heel mooi zijn.

Een pas op de plaats

Trump

Donald Trump is gekozen tot president van de Verenigde Staten. De wereld weet even niet hoe ze het hebben. Hoe kon dit nu gebeuren? Hoe kon een zich zelf respecterend volk de lokale dorpsgek tot president kiezen? Donald Trump de man die een muur op de grens met Mexico wil bouwen. De man die alle moslims over een kam scheert en wegzet als misdadigers. De man ook die vrouwen als lustobject ziet. Een man die de opwarming van de aarde, anno 2016, nog als een leugen ziet. Een multimiljonair die zo narcistisch is dat zijn naam bovenop al zijn gebouwen staat. De man die belastingontduiking tot een basisvaardigheid heeft ontwikkeld. Natuurlijk is het kiessysteem debet aan zijn verkiezing. Natuurlijk behaalde Clinton effectief meer stemmen en natuurlijk was de timing van het heronderzoek van de FBI op z'n minst opmerkelijk, maar dan nog. Achteraf klagen over het systeem en over de FBI is mosterd na de maaltijd. Dan had je moeten realiseren toen het nog kon.

Lof der Zotheid

Nog niet zo heel lang geleden kleurde mijn timeline in de kleuren van de regenboog. Een of andere onverlaat had in Orlando een bloedbad aangericht, in wat in de media al direct als een homoclub werd aangemerkt. De link met IS werd gelegd, want in een poging om de wereld tot overzichtelijke eenheden te reduceren is het makkelijk om de wereld zwart wit te zien. Weer later werd de suggestie gewekt dat er bij de schutter wellicht sprake was van een late comming-out, want er moet toch een verklaring zijn.

Waar ik mij echt over verbaasd heb is dat het géén moment ging over een meervoudige moord op onschuldige mensen, uitgevoerd door een mens. Waar ik mij ook over verbaasd heb ik dat direct ná de moord er mensen riepen dat het goed was dat deze mensen vermoord waren. De schutter opereerde uit naam van God. Nu geloof ik echt dat er meer is tussen hemel en aarde, maar het was op z'n minst bijzonder dat de mensen die direct de link legde met IS nu ook de schutter linkte aan de hand van God. Een bijzondere combinatie.

Helden

Een held is een persoon die, wanneer hij of zij geconfronteerd met gevaar en rampspoed of vanuit een zwakke positie, moed en de bereidheid tot zelfopoffering betoont voor een grotere zaak. Aanvankelijk had dit heldendom vaak te maken met strijd of het uitblinken in iets, maar later werd dit uitgebreid tot een meer algemeen moreel uitblinken. Ik vind, persoonlijk, mensen die tegen wil en dank, hun eigen weg gaan, zonder dat zij zich door iets of iemand van afgebracht kunnen worden, ook helden. Mensen die, juist door de weg te gaan die zij moeten gaan, in staat is om er straks, nog beter, voor anderen te zijn. Om in weerwil van alle tegenstand voor jezelf te kiezen, dan ben je heel sterk, dan ben je een held.

In mijn beleving zijn naast de eerder genoemde helden nog een derde soort 'held'. Ik zou dit de valse held willen noemen. Deze mensen plaatsen zich zelf in het centrum van de aandacht. Zij wijzen de weg. Zij weten waarheen. Waar het deze 'helden' in werkelijk omgaat is het eigen welbevinden. Het zijn de rattenvangers van Hamelen. Mensen geloven de verhalen, vinden de toon van de muziek aantrekkelijk en lopen gedwee achter hem aan. Kenmerkend van deze rattenvangers is dat zij hun gehoor continu bevestigen in hun ongenoegens, zonder met werkelijke oplossingen te komen. De oplossingen zijn vergezichten van een wereld die niet bestaat. Een wereld die voorbij gaat aan de ander, een wereld gericht op alleen in plaats van samen. Mensen lopen achter deze rattenvangers aan omdat zij de wereld simplificeren. Zij ordenen de wereld op een dusdanige wijze dat iedereen het zou kunnen snappen. De wereld wordt zwart-wit voorgesteld, de oplossingen simpel. De wereld is echter niet zwart-wit en de oplossingen zijn niet simpel.

De ware helden zijn die mensen die een reëel beeld van de toekomst weten te schetsen. De ware helden zijn zij die eerlijk zijn en niet zeggen dat het een makkelijk pad zal zijn. De ware helden zijn zij die in weerwil van alles een keuze voor dat moeilijke pad kunnen maken. De ware helden zijn zij die mensen samenbrengen. De ware helden zijn zij die met werkelijke oplossingen komen.

Referendum

Vandaag voor het eerst van mijn leven niet gestemd. Vandaag kunnen wij stemmen voor of tegen het Associatieverdrag met de Oekraïne. Een verdrag waar al 21 landen in de EU voor hebben gestemd. Het gaat daarbij ook niet over een correctief referendum maar een raadgevend referendum.

Nu ben ik zeer voor referenda, maar het toeval wil dat het de aanvragers van dit referendum in het geheel niet om de Oekraïne gaat. Geenstijl heeft in het geheel geen belangstelling in de Oekraïne laat staan het Associatieverdrag. Het hele referendum is op de eerste plaats gericht tegen de EU, maar dat is nog positief geformuleerd. Het gaat Geenstijl voor de volle 100% om Geenstijl. Het gaat om het verwerven van een marktpositie. De Telegraafmediagroep, de eigenaar van Geenstijl, wilde af van deze club mensen en wat kan je dan het beste doen, de sprong voorwaarts maken. Mensen die vandaag stemmen weten voor een groot deel niet waar het land Oekraïne ligt. Ook dat maakt hen niet uit. Een stem tegen is ook geen stem tegen de Oekraïne, het is een stem tegen de kaasstolp met de naam Den Haag. Het is een frustratiestem. Positiever geformuleerd, het is een stem tegen, een angststem. Stem je voor het Associatieverdrag, dan is Vladimir Poetin hier niet blij mee en dan zou er wel eens oorlog kunnen komen. Nu was het dezelfde Vladimir Poetin die, volgens vele van deze angststemmers, achter het neerhalen van de MH17 zat. Dat zijn wij voor het gemak even vergeten. De voorstemmers zijn over het algemeen liberaal en zien economische kansen. D'66 voorop komt hier ook openlijk voor uit.

Het recht van de sterkste

Nog niet zo heel lang geleden waren wij allemaal Charlie. Plots voelde wij met z'n allen een sterkte affiniteit met de redacteuren van een controversieel magazine vol met cartoons, die sommige leuk vinden en die anderen als schokkend en beledigend ervaren. Dat laatste moet kunnen, want dit zijn zo de geneugten van de vrijheid van meningsuiting. De vrijheid van meningsuiting is onbegrensd, zo lijkt het. Ik ben verantwoordelijk voor wat ik zelf zeg, maar ik ben niet verantwoordelijk voor hoe de ander dit nu weer interpreteert. Zo moet dit blog ook maar worden gezien. Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf, maar ben absoluut niet verantwoordelijk voor de wijze waarop dit op jullie overkomt. Als ik schokkende dingen op schrijf, als ik voor u over grenzen heen ga, het ligt echt aan u. Als u daar een probleem mee heeft, dan is dat uw probleem.

Mochten nu meerdere lezers een probleem hebben met mijn tekst, heb ik waarschijnlijk een probleem. Nog los van de vraag of ik gelijk heb of dat mijn lezers het bij het rechte eind hebben. In onze moderne samenleving geldt het recht van de sterkste. Dit nu, is de uitleg die gegeven wordt aan de democratie. In een democratie bepaald de partij met de meeste stemmers. Soms heeft deze partij zoveel stemmen gekregen dat deze partij alles vrijwel alleen kan bepalen, soms zal deze partij moeten samenwerken met andere partijen. De partij zal dan een coalitie moeten vormen.

Het idee van democratie is ontstaan in het oude Griekenland en binnen dat oude Griekenland sprak de democratie, zoals men die in Athene kende, tot de verbeelding. De democratie van Athene was echter niet democratisch in die zin dat iedereen ook stemrecht had. Alleen vrije, volwassen mannelijke burgers hadden stemrecht. Vrouwen, buitenlanders en slaven mochten niet stemmen. Dit betekende dat ongeveer 10% van de 300.000 inwoners mocht stemmen. Een aantal dat voor die tijd al best groot was. Bovendien hadden de stemgerechtigden meer invloed dan burgers in moderne democratieën. Athene kende namelijk een directe democratie. Iedereen met stemrecht kon stemmen over wetsvoorstellen. Dit is dus een andersoortige democratie als dat wij op dit moment in de meeste democratische landen kennen.

Voltaire

Eigenlijk heette de man geen Voltaire, maar François-Marie Arouet. François-Marie was een Frans schrijver, filosoof en voor zover het een vak is, een vrijdenker. Hij werd geboren op 21 november 1694 en stierf in Parijs op 30 mei 1778. Volgens velen is hij de grondlegger van de Franse Revolutie. Voor de duidelijkheid, hij is dus van vóór de Franse Revolutie, van voor de Verlichting. Hij leefde in een tijd de tijd dat de adel alles bepaalde, de adel onaantastbaar was. Voltaire wordt vaak genoemd als de grondlegger van de vrije meningsuiting. Voltaire was niet wars van een stevig stukje kritiek, soms ook voltrekt ongefundeerd, zonder enig bewijs kon hij mensen voor het hoofd stoten. Dat hij was vreemd omging met die vrijheid van meningsuiting waar hij zo'n warm voorstander van was bleek wel uit het feit dat Voltaire zijn invloed aanwende om zijn criticus de schrijver en uitgever Élie Fréron de mond te snoeren. Het tijdschrift van Fréron werd verschillende malen gesuspendeerd, en Fréron zelf een aantal keren opgesloten in de Bastille en in For-l'Évêque. Met dank aan Voltaire. Dat Voltaire de vrijheid van meningsuiting vooral voor zich bewaarde blijkt ook als de schrijver La Beaumelle in een kritiek de fouten in Voltaire's werk Le siècle de Louis XIV aantoont, en daarop de politie wordt verhoord, dankzij de interventie van de vriendin van Voltaire. Een maand later krijgt La Beaumelle een huiszoeking en wordt ook hij opgesloten in de Bastille. Dit is dus de vrijheid van meningsuiting. Anno nu zien wij dit ook telkens terug. Vrijheid van meningsuiting prima, maar niet voor de ander, want daar hebben wij enorm veel moeite mee. Vrijheid van meningsuiting gaat zelden of nooit over ons zelf, het gaat altijd over de ander. Het is een vorm van niet met elkaar in gesprek zijn. Natuurlijk is de vrijheid om te zeggen wat er in je opkomt een groot goed. Het is ook zeker zo, dat bewijst de geschiedenis ook, dat dit het eerste is dat in dictatoriaal geregeerde landen, als eerste wordt aangepakt. Vrijheid van meningsuiting is ook bedreigend. Het vrije woord, wordt ook belangrijk, op het moment dat jij het gevoel hebt dat de ander niet voor reden vatbaar is.