Het recht van de sterkste

Nog niet zo heel lang geleden waren wij allemaal Charlie. Plots voelde wij met z'n allen een sterkte affiniteit met de redacteuren van een controversieel magazine vol met cartoons, die sommige leuk vinden en die anderen als schokkend en beledigend ervaren. Dat laatste moet kunnen, want dit zijn zo de geneugten van de vrijheid van meningsuiting. De vrijheid van meningsuiting is onbegrensd, zo lijkt het. Ik ben verantwoordelijk voor wat ik zelf zeg, maar ik ben niet verantwoordelijk voor hoe de ander dit nu weer interpreteert. Zo moet dit blog ook maar worden gezien. Ik ben verantwoordelijk voor wat ik schrijf, maar ben absoluut niet verantwoordelijk voor de wijze waarop dit op jullie overkomt. Als ik schokkende dingen op schrijf, als ik voor u over grenzen heen ga, het ligt echt aan u. Als u daar een probleem mee heeft, dan is dat uw probleem.

Mochten nu meerdere lezers een probleem hebben met mijn tekst, heb ik waarschijnlijk een probleem. Nog los van de vraag of ik gelijk heb of dat mijn lezers het bij het rechte eind hebben. In onze moderne samenleving geldt het recht van de sterkste. Dit nu, is de uitleg die gegeven wordt aan de democratie. In een democratie bepaald de partij met de meeste stemmers. Soms heeft deze partij zoveel stemmen gekregen dat deze partij alles vrijwel alleen kan bepalen, soms zal deze partij moeten samenwerken met andere partijen. De partij zal dan een coalitie moeten vormen.

Het idee van democratie is ontstaan in het oude Griekenland en binnen dat oude Griekenland sprak de democratie, zoals men die in Athene kende, tot de verbeelding. De democratie van Athene was echter niet democratisch in die zin dat iedereen ook stemrecht had. Alleen vrije, volwassen mannelijke burgers hadden stemrecht. Vrouwen, buitenlanders en slaven mochten niet stemmen. Dit betekende dat ongeveer 10% van de 300.000 inwoners mocht stemmen. Een aantal dat voor die tijd al best groot was. Bovendien hadden de stemgerechtigden meer invloed dan burgers in moderne democratieën. Athene kende namelijk een directe democratie. Iedereen met stemrecht kon stemmen over wetsvoorstellen. Dit is dus een andersoortige democratie als dat wij op dit moment in de meeste democratische landen kennen.

Voltaire

Eigenlijk heette de man geen Voltaire, maar François-Marie Arouet. François-Marie was een Frans schrijver, filosoof en voor zover het een vak is, een vrijdenker. Hij werd geboren op 21 november 1694 en stierf in Parijs op 30 mei 1778. Volgens velen is hij de grondlegger van de Franse Revolutie. Voor de duidelijkheid, hij is dus van vóór de Franse Revolutie, van voor de Verlichting. Hij leefde in een tijd de tijd dat de adel alles bepaalde, de adel onaantastbaar was. Voltaire wordt vaak genoemd als de grondlegger van de vrije meningsuiting. Voltaire was niet wars van een stevig stukje kritiek, soms ook voltrekt ongefundeerd, zonder enig bewijs kon hij mensen voor het hoofd stoten. Dat hij was vreemd omging met die vrijheid van meningsuiting waar hij zo'n warm voorstander van was bleek wel uit het feit dat Voltaire zijn invloed aanwende om zijn criticus de schrijver en uitgever Élie Fréron de mond te snoeren. Het tijdschrift van Fréron werd verschillende malen gesuspendeerd, en Fréron zelf een aantal keren opgesloten in de Bastille en in For-l'Évêque. Met dank aan Voltaire. Dat Voltaire de vrijheid van meningsuiting vooral voor zich bewaarde blijkt ook als de schrijver La Beaumelle in een kritiek de fouten in Voltaire's werk Le siècle de Louis XIV aantoont, en daarop de politie wordt verhoord, dankzij de interventie van de vriendin van Voltaire. Een maand later krijgt La Beaumelle een huiszoeking en wordt ook hij opgesloten in de Bastille. Dit is dus de vrijheid van meningsuiting. Anno nu zien wij dit ook telkens terug. Vrijheid van meningsuiting prima, maar niet voor de ander, want daar hebben wij enorm veel moeite mee. Vrijheid van meningsuiting gaat zelden of nooit over ons zelf, het gaat altijd over de ander. Het is een vorm van niet met elkaar in gesprek zijn. Natuurlijk is de vrijheid om te zeggen wat er in je opkomt een groot goed. Het is ook zeker zo, dat bewijst de geschiedenis ook, dat dit het eerste is dat in dictatoriaal geregeerde landen, als eerste wordt aangepakt. Vrijheid van meningsuiting is ook bedreigend. Het vrije woord, wordt ook belangrijk, op het moment dat jij het gevoel hebt dat de ander niet voor reden vatbaar is.

Gaza

In tegenstelling tot de onderwerpen waarover ik tot nu toe mijn gedachten heb laten gaan, nu een thema van een andere orde.


In Gaza vindt een massaslachting plaats; oorlogsmisdaden gepleegd door Israël, maar ook door Hamas. De propaganda oorlog doet daar nog een schep bovenop, want berichtgeving is tegenstrijdig en men struikelt over elkaar om de ander te beschuldigen.
Het aantal doden aan Palestijnse kant is enorm. Aan Israëlische kant telt men minder slachtoffers. Je kan je afvragen of dit nu erg relevant is, elk slachtoffer is er een te veel.
Hamas heeft er nog een geheim van gemaakt de staat Israël te willen vernietigen en ook Israël heeft er nooit erg moeilijk over gedaan om te verklaren dat Hamas uitgeroeid diende te worden. Carolien Roelants schreef voor NRC een meer dan lezenswaardig artikel; met de veelzeggende titel ‘Zo veel geweld om zo’n klein stukje grond.’

Inderdaad een bijzonder klein stukje grond, amper groter dan Texel en dat als sinds de oudheid in het centrum van de belangstelling staat. Roelants gaat in haar artikel terug tot de stichting van de staat Israël. Wellicht is dit te kort om het conflict in het Midden Oosten te verklaren? Netanyahu, de premier van Israël voorspelde een lange strijd. Menigeen refereerde hierna na de eindtijd; naar de Filistijnen het volk dat ook in Genesis wordt genoemd. Zo was Goliath, uit het verhaal met David een Filistijn en ook Delilah, de vrouw die Samson wist te verleiden was een Filistijnse. De Filistijnen waren de aartsvijanden van het volk Israël, een volk dat in de kuststreek woonde, een zeevarend volk dat naar de overlevering zegt afkomstig zou zijn van Kreta. Ook de farao’s uit het oude Egypte konden het niet echt vinden met deze indringers. Bijzonder is dat ook de huidige machthebbers in Caïro niet veel op hebben met de Palestijnen. Anderen geven, mogelijk ook terecht, aan dat in de loop der eeuwen er nog weinig indo Europees is aan de Palestijnen, dat het veel meer een Israëlisch – Arabisch conflict is. Ook die kan je overigens weer niet over een kam scheren. Al moet ook weer gesteld worden dat de mening van een regering niet gelijk is aan de opvattingen van de straat.