Helden

Een held is een persoon die, wanneer hij of zij geconfronteerd met gevaar en rampspoed of vanuit een zwakke positie, moed en de bereidheid tot zelfopoffering betoont voor een grotere zaak. Aanvankelijk had dit heldendom vaak te maken met strijd of het uitblinken in iets, maar later werd dit uitgebreid tot een meer algemeen moreel uitblinken. Ik vind, persoonlijk, mensen die tegen wil en dank, hun eigen weg gaan, zonder dat zij zich door iets of iemand van afgebracht kunnen worden, ook helden. Mensen die, juist door de weg te gaan die zij moeten gaan, in staat is om er straks, nog beter, voor anderen te zijn. Om in weerwil van alle tegenstand voor jezelf te kiezen, dan ben je heel sterk, dan ben je een held.

In mijn beleving zijn naast de eerder genoemde helden nog een derde soort 'held'. Ik zou dit de valse held willen noemen. Deze mensen plaatsen zich zelf in het centrum van de aandacht. Zij wijzen de weg. Zij weten waarheen. Waar het deze 'helden' in werkelijk omgaat is het eigen welbevinden. Het zijn de rattenvangers van Hamelen. Mensen geloven de verhalen, vinden de toon van de muziek aantrekkelijk en lopen gedwee achter hem aan. Kenmerkend van deze rattenvangers is dat zij hun gehoor continu bevestigen in hun ongenoegens, zonder met werkelijke oplossingen te komen. De oplossingen zijn vergezichten van een wereld die niet bestaat. Een wereld die voorbij gaat aan de ander, een wereld gericht op alleen in plaats van samen. Mensen lopen achter deze rattenvangers aan omdat zij de wereld simplificeren. Zij ordenen de wereld op een dusdanige wijze dat iedereen het zou kunnen snappen. De wereld wordt zwart-wit voorgesteld, de oplossingen simpel. De wereld is echter niet zwart-wit en de oplossingen zijn niet simpel.

De ware helden zijn die mensen die een reëel beeld van de toekomst weten te schetsen. De ware helden zijn zij die eerlijk zijn en niet zeggen dat het een makkelijk pad zal zijn. De ware helden zijn zij die in weerwil van alles een keuze voor dat moeilijke pad kunnen maken. De ware helden zijn zij die mensen samenbrengen. De ware helden zijn zij die met werkelijke oplossingen komen.

Vreemde mensen

Boris Johnson verspreidde een folder waarop een stroom aan vluchtingen stond die volgens de, zich zelf benoemde leider van het Brexit kamp Groot Brittannië zouden overspoelen. Met als argument dat deze massa mensen de banen van de Britten zouden overnemen, ze zouden de Britten hun normen en waarden opdringen en het zou een gevaar voor de veiligheid inhouden. Ook in ons land hebben wij een partij die zich in dergelijke bewoordingen uitlaat. De argumenten die worden gebruikt, de woorden die worden bezigt zijn een echo in de geschiedenis.

Overbodig

De zorg staat onder spanning. De zorg moet goedkoper, elke euro die je te veel uitgeeft aan de zorg voor de ander is er één te veel. Dit is het adagium als je de zorg over laat aan de markt. De zorg is natuurlijk over gereguleerd en managers, de mensen die alles altijd beter wisten, zijn in wezen overbodig. De nieuwe manager is iemand die zich zelf overbodig maakt. De sleutel het succes van Buurtzorg zijn de lage overheadkosten. De teams organiseren zich zelf. De taken die niet tot de directe zorgverlening behoren worden onder de medewerkers verdeeld.  Voor creativiteit en vernieuwing  heb je mensen nodig die geloven in groei. Mensen met een groeimindset. Organisatie die willen veranderen, hebben dus mensen nodig met een groeimindset, die zich zelf overbodig maken. Veranderen is niet eenvoudig. Veranderen is loslaten, is vertrouwen hebben op de toekomst. Mensen streven toch vaak naar veiligheid, naar zekerheid.

Het principe van de celdeling

Niet alleen de Republikeinen hebben moeite met hun presidentskandidaat. Uit contacten met familie in de Verenigde Staten bleek dat ook de conservatief Christelijk Democraten een probleem hebben met hun kandidaat. De republikeinen hebben moeite met Trump's economische ideeën als ook het feit dat Trump enkele waarden waar de Verenigde Staten voor staat in de uitverkoop doet. Clinton daarin tegen is de eerste democratische presidentskandidaat die niet Christelijk genoeg zou zijn. De Amerikanen zitten met een probleem. Een achternicht schreef mij afgelopen week de volgende woorden:

"It is the hardest part about being a Christian who is also a conservative Democrat in America. Being on staff at the church, I try to be careful, but I know that most don't have the same political views as me. They think Hillary Clinton is evil, and that Barack Obama is evil and Muslim."

Net als bij Wilders lijkt de aanhang van Trump te groeien naar mate hij negatiever in het nieuws komt. Net als in ons land weet Clinton het antwoord op al die negativiteit niet te vinden en verviel zij, tot gisteren, in het geven van uiterst gedetailleerde inhoudelijke antwoorden. Antwoorden waar ook de onderkant van haar eigen achterban niets van begreep. Waar wij in ons land nog kunnen kiezen uit meerdere partijen kunnen de Amerikanen bij de presidentsverkiezingen uiteindelijk maar kiezen uit twee mensen van twee partijen. Af en toe wil zich nog een onafhankelijke kandidaat melden in de strijd, maar veelal zal het gaan om twee mensen die beide een partij vertegenwoordigen. In Amerika ben je of Democraat of Republikein. Of je bent voor, of je bent tegen. Na de aanslagen op 9/11 zei Bush het ook letterlijk: 'You're either with us, or against us!' Dit was de wereld waarin hij was groot gebracht en dit was het beeld dat hij de wereld oplegde. Er was geen ruimte voor iets anders.

In werkelijkheid is de wereld, ook in de VS, niet zwart wit. De problemen waar conservatief Christen democraten in de VS tegen aanlopen is hier een voorbeeld was. De nuance is echter zoek. Misschien is nuance in een en zich steeds verder globaliserende samenleving iets te veel gevraagd. Misschien hebben wij het nodig, door zwart wit te denken, om overzicht te scheppen in de chaos? Misschien is een wereldbeeld waarin je voor of tegen bent wel zo makkelijk? Ik merk dat de moeite die ik heb met de polarisatie, de laatste tijd een terugkerend thema is voor mij. De afstand tussen voren en tegen wordt steeds groter. Zo groot dat het bijna niet meer te overbruggen lijkt. Wij weten elkaar, op menselijk niveau, niet meer te vinden.

Onze wereld wordt, figuurlijk gezien, ook steeds groter. Wij moeten de grote problemen ook wereldwijd oplossen, anders zou het niet lukken. Hier zit een kern van waarheid in. Een probleem als het broeikaseffect is niet op te lossen als wij dat niet allemaal doen. Een probleem als terrorisme lijkt ook wereldwijd opgelost te moeten worden. Opvallend aan alleen al deze twee knelpunten is dat wij het niet gezamenlijk oplossen. Elke speler op het wereldveld heeft zijn eigen agenda en op een of andere manier weten zij niet tot elkaar te komen. Wellicht is het veld te groot? Weten wij te weinig van de ander om ook werkelijk tot elkaar te komen?

100.000 miljard cellen

Ons lichaam bestaat uit ongeveer 100.000 miljard cellen. Elk menselijk wezen is voorgekomen uit één cel! Deze cel splitst zich niet in nieuwe onafhankelijke organismen, maar splitst het zich om een embryo te vormen. Wij gaan als mens dus, via celdeling, van 1 naar ruim 100.000 miljard cellen. Elke cel is opgebouwd uit dezelfde delen, waaronder een celkern en een celmembraan. In een cel vinden wij verder het DNA terug. Cellen zijn redelijk zelfvoorzienend. Bij iedere celdeling, als er een cel bijkomt, zal deze weer bestaan uit dezelfde onderdelen. Nu kan er, door invloeden van buitenaf, sprake zijn van een probleem in de communicatie tussen de cellen, de celgroei waarbij de besturing van de cellen wordt verstoord. Als gevolg hiervan kan er sprake zijn van een verzwakking van het immuunsysteem. Wij zijn ziek.

Als wij het principe van de celdeling nu eens toepassen op ons systeem. In plaats van een ongebreidelde schaalvergroting waarbij wij vergeten te denken aan ons DNA, vergeten hoe belangrijk de celkern is. Telkens als er een cel bijkomt, regelen wij eerst deze onderscheidende onderdelen. Nu bestaat ons lichaam,uit 100.000 miljard cellen. Wij groeien uit tot een volgroeid mens. Wij zijn geen eencellige wezens. Om te groeien deelt een cel zich. Wij zijn een optelsom van miljarden cellen. Dit zou, als wij dit vertalen naar de wereld waarin wij leven, pleiten voor een schaalverkleining in plaats van een schaalvergroting. Een schaalverkleining waarin het doel is te komen tot een volwassen lichaam. Dit geldt voor onderwijs, voor de zorg maar ook voor zoiets als bijvoorbeeld Europa.

Binnen ons lichaam is ruimte voor een enorme diversiteit. Als wij het principe van de celdeling toepassen op onze wereld is er ook meer ruimte voor diversiteit. Het principe van de celdeling zal ook leiden tot een andere manier van communiceren. Wij staan dichterbij elkaar, zullen elkaar beter begrijpen.


Eencellig

Onze huidige maatschappij leidt er toe dat mensen in het geheel geen schaalvergroting willen. Zij willen het liefst als eencelligen voort blijven leven. Zij zijn ook niet in staat te delen. Dit leidt niet tot een verbetering van de wereld waarin wij leven. Laten wij, met inachtneming van het feit dat er ook mensen zijn die geen veranderingen willen, nadenken over een maatschappij waarin iedereen welkom is, waarin iedereen gelukkig is. Het zou zo de moeite waard zijn. Ik geloof hier wel in!






Meer lezen?

Het principe van de celdeling in praktijk