Zuigelingenselectie

Klokslag 7 uur ging het hek van het sportpark open. Ruim 27 moeders en een enkele verdwaalde vader duwde hun kinderwagen vlot door het hek naar binnen. Op het raam bij de kantine hingen de papieren. Ik moest mij, met Leroy, melden op veld 2, maar voor dat de selectietraining begon, eerst opwarmen in het clubhuis.

"Heeft u voor mij een kopje koffie en kan ik ergens de fles voor mijn zoontje warm maken?"
"Ik zal even een flessenwarmer voor u pakken. Bij de achterste tafels vindt u een paar stopcontacten."
Ik kreeg een flessenwarmer mee, vulde 'm deels met water en haalde de fles uit de sporttas. Leroy was vanmorgen al vroeg op en had voor het laatst vlak voor het slapen gaan zijn flesje gehad. Het was onverstandig om al wat brood of een potje Olvarit te geven vlak voor een zware training, maar wat lichters, gewoon een klein flesje Nutrilon werd geadviseerd.

Leroy was uitgenodigd voor een selectietraining van Barcelona. De club organiseerde door heel Europa selectietrainingen. Ouders konden hun zoontje hier voor opgeven. Je kreeg dan via email een uitnodiging met daarin een weblink naar een vragenlijst die je dan moest invullen. Vragen over, het geboortegewicht, de Apcar score, maar ook over de lengte van vader en moeder, of de ouders ook aan sport hebben gedaan en zo ja, op welk niveau, of het kind te vroeg, dan wel te laat was geboren. Het was een hele lijst met vragen. Na een week of vier kwam de uitnodiging.

Wij mochten met Leroy komen. Onze buren waren best teleurgesteld, want Klaas bleek niet goed genoeg. Sonja, Klaas's moeder, bleek te klein en wat ook meespeelde, zij had nooit op een beetje niveau aan sport gedaan. Ze kon fantastisch viool spelen, maar die ervaring telde niet mee.

 

Bovenstaande is natuurlijk onzin, het is satire, toch is het nog steeds vrij normaal dat voetbalclubs juist op jacht gaan naar hele jonge kinderen. December 2015 was op de website Voetbalzone.nl te lezen dat een twaalfjarig Nederlands jongentje werd gezien als het grootste talent van de Catalaanse voetbalopleiding. Hij voetbalde nu 2 jaar bij deze club. Dat ouders pushen was niet eens onbegrijpelijk, vond de vader. Zij deden dat nooit bewust en altijd met de beste bedoelingen.  "Ze beleven het misschien wel intenser dan het kind zelf", denk de vader. Toen dit toptalent destijds de overstap maakte naar Barcelona werden er zelfs Kamervragen over gesteld, het werd kinderarbeid genoemd. Natuurlijk vond de vader dit onzin, geen enkele ouder levert zijn kind over aan de duivel, zei hij. "Je kunt wel een beetje sturen, helpen, maar ik geloof heel sterk in eigen ontwikkeling. Handvatten meegeven, duidelijkheid, maar als hij zich niet zelf ontwikkelt, is het een druk die je meegeeft in plaats van iets positiefs. Druk is nooit goed." Aldus vader. Het talent moet met beide benen op de grond blijven staan, aldus de ouders.

"Ik stuur hem naar vriendjes als hij ook thuis even te veel op voetbal is gericht." Krijgt het kind zelf vriendjes op bezoek, kan het kind zelf iets afspreken, komen ook vriendjes gewoon op bezoek. Zomaar wat vragen die bij mij op komen.

Nu geloof ik er oprecht dat meervoudige intelligentie bestaat en dat naast kinderen met een wiskundeknobbel, een talenknobbel, er ook kinderen bestaan die lichamelijk, kinetisch hoogbegaafd zijn. Ik geloof ook echt in peer support. Ik heb ervaring met het vooruitwerklab van het Centrum Begaafdheidsonderzoek en echt het was mooi om te zien hoe hoogbegaafde kinderen samen problemen leerde oplossen. Echt! Ik denk ook dat je niet op je lauweren moet rusten, op je kont moet  blijven zitten maar dat ook begaafde kinderen, in welke onderdeel dan ook voortdurend uitgedaagd moeten worden. Ronaldo is niet alleen een exceptioneel talent, hij heeft hier ook kei- en keihard voor moeten werken.

Wat mij echter volstrekt ontgaat, is waarom kinderen hiervoor uit de thuissituatie moeten worden getrokken. Bij de club weg. Waarom moet het kind afscheid nemen van de, misschien iets minder begaafde vriendjes? Blijft het kind tot zijn pensioen voetballen of komt het kind ooit nog eens terug op deze wereld en komt het daar weer minder begenadigde voetballertjes, minder begaafde mensen tegen? Waarom kunnen deze peergroepen, met talentvolle voetballertjes niet dichter bij huis georganiseerd worden? Wat is er mis met het gewoon even op straat spelen met je vriendjes, in plaats van steeds maar trainen en een moeder die je dan naar een vriendje moet sturen omdat het kind er zelf niet meer toe komt? Natuurlijk mag je het geen kinderarbeid noemen. Al zijn de bedragen die al op jonge leeftijd betaald worden exorbitant te noemen. Dat een beetje ouder af en toe wat pusht is ook niet meer dan het zorgen voor een aardige oude dag voorziening.

Uit onderzoek van Van de Brand en Twerda bleek al dat volleyballende kinderen graag met kinderen samenspeelde van ongeveer hetzelfde niveau, maar dat sociale contacten met vriendjes ook belangrijk bleven. Het onderzoek van Van Rossum naar dropouts in de sport wees onder andere op het feit dat zowel topsporters, als ook breedtesporters aangeven dat het vormgeven van een pedagogisch leerklimaat enorm belangrijk is. De weg naar de top is lang en gedurende die weg naar de top zijn er allerlei redenen, omstandigheden die er voor zorgen dat een kind de top niet haalt. Blessures, andere interesses, studie, een partner die jouw sport misschien wat minder belangrijk vindt zijn zo maar een paar redenen. Daarbij zou een kind plots ook gewoon niet goed genoeg kunnen zijn. Wat doen voetbalclubs met zoiets als geboortekwartaal effecten bij selecteren, waarop wordt gescout, hoe kijken clubs naar talentontwikkeling? Uit recent onderzoek bleek dat slechts een beperkt percentage van de medaillewinnaars bij de Olympisch spelen óók als kind al talentvol was. Veel kinderen hadden ook meerdere sporten beoefend voordat ze, op latere leeftijd, uitblonken in een sport. Uit Australisch onderzoek bleek dat onder 256 topsporters slechts 7% als kind ook uitblonk. Maar liefst 84% blonk als kind niet uit, was nooit gescout en had zelden of nooit in het eerste team van de vereniging gespeeld. Kortom, het is volstrekt onjuist te stellen dat kinderen op jonge leeftijd scouten goed voor de ontwikkeling is. Daar komt bij dat wij absoluut niet in staat zijn om te voorspellen wie van deze jonge kinderen uiteindelijk de top gaan halen. Het zijn alleen de clubs die elkaar in een zichzelf versterkend systeem tot steeds slechtere keuzes opzwepen.

Ik zou er zeer voor willen pleiten voor een andere visie op talentontwikkeling. Laten wij stoppen met het scouten van hele jonge kinderen. Laat deze kinderen gewoon kind zijn. Laten wij deze kinderen een breed scala van sporten aanbieden, waarom alleen de focus op voetbal als een kind 7 jaar is?